شرایط ملاقات فرزند پس از طلاق - وبلاگ علیپور رحمتی

به گزارش، حضانت به معنای نگهداری، تربیت و پرورش کودک است؛ که این وظیفه به عهده پدر و مادر است و آن ها نمی توانند از انجام این کارخودداری نمایند. قانون مدنی نیز پدر و مادر را مکلف کرده است که در حدود توانایی خود، به تربیت بچه ها بپردازند.

زمانی که پدر و مادر با یکدیگر زندگی می­ نمایند نگهداری بر عهده­ هر دوی آن ها است. اما وقتی که پدر و مادر جدا از یکدیگر زندگی می­ نمایند، نگهداری از فرزندان تا 7 سالگی با مادر و بعد از آن با پدر است. چه این فرزندان دختر باشند یا پسر.

حضانت مخصوص بچه ها است و با رسیدن به سن بلوغ یعنی در پسران 15 سال تمام قمری و در دختران 9 سال تمام قمری، خاتمه می­ یابد و بعد از این سن، خود کودک حق دارد انتخاب کند که با پدرش زندگی کند یا با مادرش؛ که در هر صورت تأمین مخارج زندگی با پدر خواهد بود. چرا که نفقه بچه ها به عهده پدر است و چه این پدر حضانت را به عهده داشته باشد یا این که حضانت بر عهده مادر باشد، موظف به پرداخت نفقه است. نفقه شامل مسکن، خوراک، پوشاک و نیاز های درمانی برای کودک است. در صورت خودداری از پرداخت نفقه در صورتی که توانایی پرداخت را داشته باشد، این عمل او، جرم بوده و در صورت شکایت حسب رای دادگاه، به حبس از بیش از شش ماه تا دو سال محکوم می گردد.

بعد از هفت سالگی اگر در این خصوص اختلافی بین والدین به وجود بیاید، دادگاه با رعایت مصلحت کودک تعیین می کند که چه کسی حضانت او را بر عهده بگیرد. حتی در جایی هم که یکی از والدین صلاحیت نگهداری از طفل را نداشته باشد مثلا به علت بیماری یا اعتیاد یا مسائل روانی و… باز هم دادگاه تعیین می کند که حضانت را چه کسی به عهده بگیرد و امکان تغییر صاحب حق حضانت از سوی دادگاه وجود دارد.

در صورتی که یکی از والدین کودک فوت کند، حضانت او با کسی که زنده است، خواهد بود. مثلاً با فوت پدر، حضانت طفل با مادر است نه پدربزرگ طفل و اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با اوست با دیگری ازدواج نماید، حق حضانت با پدر طفل است.

حالا سوالی که ممکن است در این جا پیش بیاید این است که اگر پدر و مادر کودک از هم جدا شده باشند و حضانت کودک با یکی از آن­ها باشد آیا طرف دیگر، حق دیدار با کودک را دارد یا خیر؟

پاسخ این است که در صورتی که به علت طلاق یا به هر علت دیگر پدر و مادر کودک در یک منزل سکونت نداشته باشند، هر یک از والدینی که طفل تحت حضانت او نیست، حق دیدار و دیدار با طفل خود را دارد و والدین کودک می­ توانند در مورد زمان و مکان دیدار و سایر جزئیات مربوط به آن با یکدیگر توافق نمایند. در صورتی که میان آن ها اختلاف وجود داشته باشد، دادگاه خانواده، تکلیف این موارد را معیّن می­کند؛ بنابراین هر یک از والدین حق دارند که در فاصله زمانی تعیین، با کودک خود دیدار نمایند. معمولاً دادگاه ها با توجه به سن طفل و وابستگی های عاطفی، ساعات یا یک روز یا دو روز از آخر هفته را به این کار اختصاص می­ دهند و گفته می­گردد دیدار بیش از این با شخصی که حضانت را به عهده ندارد، صحیح نیست چرا که باعث اختلال در حضانت و دوگانگی در تربیت کودک می­ گردد.

اما نمی­ توان به طور کلی پدر یا مادری را که حضانت به عهده او نیست، از دیدار با فرزندش منع کرد چرا که این کار برخلاف قانون است. با این حال اگر دیدار با پدر یا مادری که حضانت به عهده او نیست واقعاً برای کودک خطرناک باشد و موجب وارد شدن ضرر به او گردد، دادگاه می­ تواند فواصلی را که برای دیدار تعیین می­ کند، طولانی تر باشد و مثلاً به جای هفته ای یک بار، ماهی یک بار یا هر چند ماه یک بار تعیین کند یا دیدار با حضور اشخاص دیگری انجام بگیرد.

البته زمانی که دیدار با کودک، موجب ترس از به خطر افتادن جان او گردد، و یا این­که پدر یا مادر حالت خطرناک روانی داشته باشند، برای جلوگیری از صدمه به فرزند، می ­توان با حکم دادگاه مانع از دیدار یکی از والدین که دچار چنین مسئله ای هستند، با فرزندشان شد. همچنین اگر طفل مایل به دیدار با یکی از والدین خود نباشد، اجرای احکام با دستور دادگاه اعمال حق دیدار طفل را به تاخیر می اندازد تا با مشاوره خانواده شرایط روحی لازم برای طفل جهت دیدار حاصل گردد.

به گزارش مهداد، حال اگر با دیدار کودک مخالفت گردد، چه اتفاقی رخ می­ دهد؟ آیا ضمانت اجرایی برای این کار پیش بینی شده است؟ باید اشاره کرد که، در صورتی که پدر یا مادری که دارای حق حضانت است، از دیدار طرف دیگر جلوگیری کند، با رای دادگاه کیفری برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت (تا ده میلیون ریال) و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم خواهد شد.

در برخی موارد امکان این وجود دارد که پدر و مادر به نفع همدیگر از حق حضانت خود صرف نظر نمایند؛ بنابراین قرارداد هایی درمورد حق حضانت بین خود منعقد می­ نمایند که اگر برخلاف مصلحت کودک نباشد، معتبر است و طبق آن عمل می­ گردد. اما از آن جایی که حضانت تکلیف والدین است، پدر و مادر نمی­ توانند این تکلیف را از خود ساقط نمایند و طفل را بی سرپرست رها نمایند.

منبع: میزان