غذاهای سنتی استان اردبیل (قسمت دوم) - وبلاگ علیپور رحمتی

چیغیرتما

چیغیرتما نوعی غذای محلی و مخصوص استان اردبیل است که در برنامه غذایی بسکمک از شهرهای کشور نیز با نام های دیگری رایج و شناخته شده است. چیغیرتما در زبان آذری به معنای اضافه کردن تخم مرغ در آخرین مرحله طبخ غذا است که معمولا به املت گوجه فرنگی معروفیت دارد. هرچند تنوع جالب و دوست داشتنی از انواع چیغیرتما در کشور به وسیله بانوان کدبانو و خوش ذوق ایرانی تهیه و طبخ می گردد، مانند چیغیرتمای بوقلمون، دومبالان چیغیرتما و ...اما آنچه به عنوان غذای بومی و محلی استان اردبیل مشهور و شناخته شده است، چیغیرتمای مرغ نام دارد. بانوان کدبانوی این استان زیبا و دوست داشتنی برای طبخ غذای محلی و سنتی خود، علاوه بر پیاز، روغن، تخم مرغ، گوجه فرنگی، نمک، فلفل و کره از مرغ نیز در طبخ آن استفاده می نمایند که به چیغیرتمای مرغ معروف است. تهیه و آماده سازی این غذای سنتی بسیار آسان و لذت بخش است. پیشنهاد می کنیم، فرصت را از دست ندهید و در منزل چیغیرتمای مرغ اردبیل را تهیه و میل کنید. نوش جان...

آش شیر

تنوع آش و غذاهای آبکی در استان اردبیل جالب و ستودنی است. غذاهایی مقوی، سالم و در عین حال لذیذ و خوش عطر که هوش از سر هر انسانی خواهد برد. آش شیر یکی دیگر از غذاهای سنتی و بومی استان اردبیل است. البته آش شیر در منطقه ها دیگری از کشور از جمله استان آذربایجان شرقی و شهرستان تبریز نیز به عنوان غذای بومی و سنتی محسوب شده و هواداران بسکمک را از آن خود نموده است. قطعا کلسیم موجود در شیر برای سلامت استخوان های بدن لازم و لازم است که می توان با میل کردن این آش خوشمزه به این مهم دست یافت. آشپزهای استان اردبیل با استفاده از شیر، گندم پوست شده، نخود، نمک، فلفل، گردو، کشمش و بادام به طبخ این غذای سنتی و بومی می پردازند. البته بعضی از مادران هنرمند استان اردبیل با توجه به ذائقه افراد خانواده، مواد اولیه ترکیبی را اضافه یا حذف می نمایند.

ترشی قورمه

از مسائل ژنتیکی و موروثی که بگذریم، ذائقه های مختلف نسبت مستقیمی با اقلیم محل سکونت افراد خواهند داشت. شرایط آب و هوا، پوشش گیاهی و مواد اولیه بومی از جمله عوامل دیگری است که در شکل گرفتن سلایق غذایی افراد، موثر و قابل توجه است. استان اردبیل نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به علت نوع اقلیم مناسب خود، از تنوع غذایی منحصربه فردی برخوردار است. ترشی قرمه غذایی است محلی و سنتی استان اردبیل که احتمالا به علت استفاده از مواد اولیه آن به این نام معروفیت یافته است. مادران و زنان کدبانو و هنرمند استان اردبیل با استفاده از پیاز، زردچوبه، گوشت قرمز، لوبیا چشم بلبلی، آلوچه خورشتی، زعفران و رب گوجه فرنگی این غذای محلی را تهیه و طبخ می نمایند. مردم این خطه از سرزمین ترشی قرمه را با برنج، سبزی خوردن و ماست میل می نمایند. البته می توان با توجه به ذائقه افراد خانواده، چاشنی های دیگری را با این غذای لذیذ و خوشمزه سرو کرد.

دمی یارما

یارما یا بلغور گندم، از غلات مفید و تامین نماینده مواد مغذی و مورد احتیاج بدن انسان به شمار می آید. غذاهای متنوعی با استفاده از این ماده ارزشمند تهیه و طبخ می گردد که می توان به انواع آش، پلو، دسر و شیرینی اشاره نمود. دمی یارما غذایی است سنتی و بومی استان اردبیل که به علت حضور بلغور گندم از طعمی دوست داشتنی و لذیذ برخوردار است. آشپزهای این استان با ترکیب موادی مانند: بلغورگندم، هویج، سیب زمینی، رب گوجه فرنگی، گوشت چرخ نموده، پیاز، روغن، نمک، زردچوبه و فلفل به طبخ و تهیه این غذای خوش عطر و پرطرفدار بومی می پردازند. بلغور گندم به علت خواصی همانند تقویت سیستم دفاعی بدن، درمان یبوست، کمک به بهبود و تنبلی عملکرد روده ها و تاثیر فراوان در ترمیم سلول های پوستی همیشه مورد توجه کارشناسان تغذیه و سلامتی قرار گرفته و یکی از برترین مواد مصرفی خوراکی خواهد بود.

تاس کباب

تاس کباب یکی از غذاهای اصیل ایرانی است که در دو نوع مختلف تاس کباب مرغ و گوشت تهیه و طبخ می گردد. تاس کباب مرغ غذای سنتی و بومی استان اردبیل محسوب شده و به علت طعم و عطر فوق العاده ای که دارد، از محبوبیت فراوانی بین خانواده های این استان برخوردار است. ترکیب موادی مانند: گوشت سینه و ران مرغ، سیر، موسیر، زنجبیل تازه، پودر زیره، چوب دارچین، گردو، تخم گشنیز، روغن زیتون، دارچین، عسل، گشنیز، زعفران و فلفل چیلی نتیجه ای شگفت انگیز و اشتهاآور درپی خواهدداشت و آن هم غذایی است لذیذ و خوشمزه به نام تاس کباب مرغ اردبیل که همراه نان، ماست و دیگر چاشنی های موردعلاقه مردم این خطه از کشور میل می گردد. احتمالا به علت صرف زمان نسبتا زیاد و استفاده از مواد اولیه مختلف در تهیه و طبخ این غذای سنتی، دفعات کمتری را نسبت به سایر غذاهای مصرفی، در برنامه غذایی روزانه اعضای خانواده از آن خود کند. اما طعم شگفت انگیز و فوق العاده تاس کباب مرغ اردبیل، ارزش صرف زمان را خواهد داشت.

گیلدیک آشی (نسترن وحشی)

مصرف انواع گیاهان و گل های خوراکی، به بخشی از فرهنگ و آداب غذایی مردم سراسر دنیا تبدیل شده است. با پیشرفت تکنولوژی در تمامی زمینه ها بویژه در بخش پزشکی، آنالیز خواص گیاهان و سبزیجات خوراکی، امکان پذیر و میسر است. همین امر می تواند بشر را به استفاده از مواد غذایی سالم، مغذی و مفید هدایت و کمک دهد. در استان اردبیل نوعی آش محلی و سنتی تهیه و طبخ می گردد که بانوان کدبانوی این استان با استفاده از نسترن وحشی آن را آماده می نمایند. گیلدیک آشی، نامی است که به این غذای سنتی اختصاص یافته و هواداران خاص خود را دارد. آشپزهای استان اردبیل با استفاده از نسترن وحشی، آلبالوی خشک، آلوخشک، قیصی، حبوبات پخته (نخود، لوبیاقرمز، عدس، لوبیاچیتی و لوبیاسفید)، کوفته ریزه تهیه شده با گوشت چرخ نموده، برنج، رشته آشی، روغن، نعناع، نمک، زردچوبه و گردو به طبخ این غذای لذیذ و سنتی می پردازند.

یرکوکی خورشی (خورشت هویج)

هویج یکی دیگر از مواد خوراکی مغذی و بسیار مفید است که همیشه مصرف آن از سوی پزشکان و کارشناسان تغذیه و سلامتی، توصیه شده است. مهم ترین خاصیت هویج به علت ویتامین A موجود در آن است که از ویتامین های مورد احتیاج بدن به شمار می آید. انسان ها نیز استفاده از این ماده شگفت انگیز را در اولویت های برنامه غذایی خود قرار داده و به روش های مختلفی آن را مصرف می نمایند. خورشت هویج یکی دیگر از غذاهای سنتی و اصیل استان اردبیل است که هواداران بسکمک را در سراسر این استان از آن خود نموده است. البته ناگفته نماند که این غذا یکی از خوراک های محلی و سنتی شهر تبریز نیز محسوب شده و خانواده های بسکمک در این شهر زیبا و دوست داشتی به طبخ و تهیه آن می پردازند. می توان این غذا را با استفاده از هویج، گوشت قرمز، روغن، پیاز، زعفران، رب گوجه فرنگی، نمک، آبلیمو و آبغوره تهیه کرد.

خشیل

غذایی بسیار مقوی و لذیذ که معمولا هنگام فصول سرد سال تهیه و مصرف می گردد. این غذای سنتی یکی دیگر از خوراکی های محلی و بومی استان اردبیل محسوب می گردد که به علت استفاده از شیره خرما و بلغور گندم بسیار مغذی و مناسب حفظ سلامت بدن به شمار می آید. البته این غذای اصیل در استان آذربایجان نیز به عنوان غذایی محلی و سنتی شناخته می گردد که علاوه بر فصول سرد سال یکی از غذاهای رایج طبخ شده در شب یلدا محسوب می گردد. مردم استان اردبیل با استفاده از بلغور گندم، آرد، کره، شیره خرما، دارچین و شکر به طبخ و تدارک خشیل می پردازند. طعم شیرین این غذای بومی بسیار مطبوع و فوق العاده است. پیشنهاد می کنیم این خوراک دوست داشتنی را در منزل تهیه نموده و از میل کردن آن در کنار اعضای خانواده خود لذت ببرید.

در ارائه این مقاله سعی شد تا به معرفی بعضی از راج ترین و محبوب ترین غذاهای سنتی و بومی استان اردبیل بپردازیم. امید است توانسته باشیم به این مهم دست یابیم. اگر علاقه مند به شیرینی های سنتی این استان زیبا و دوست داشتنی کشور هستید، منتظر مقالات بعدی خبرنگاران باشید.

تهیه شده در خبرنگاران