پرواز655، بازخوانی رسوایی حقوق بشر آمریکایی - وبلاگ علیپور رحمتی

به گزارش گروه اجتماعی خبرنگاران، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر- پرواز شماره 655 ایران ایر در تاریخ 12 تیر 1367 با شلیک دو موشک از ناو یواس اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا بر فراز خلیج فارس متلاشی شد و تمامی سرنشینان آن جان باختند. خبری که بعد از گذشت بیش از 30سال از آن هنوز هم بشردوستان دنیا را تحت تأثیر قرار می دهد.

شلیک به پرواز 655 نمونه ای از حقیقت ضدحقوق بشری دولت آمریکاست. حقیقتی که تکرار آن در صفحه تاریخ گواه بی اعتنایی دولت آمریکا به حقوق بشر و جان انسان هاست. پرواز 655 یک هواپیمای مسافربری از ملیت های ایرانی، اماراتی، یوگسلاوی، پاکستانی، هندی و ایتالیایی بوده که به مقصد امارات متحده عربی پرواز کرده و هیچ گونه نشانه ای از یک هواپیمای نظامی با مقاصد جنگی نداشته و برای انتقال مسافران هواپیمایی از مقصد تهران به سمت بندرعباس پرواز کرده و پس از توقف در بندرعباس به سمت دبی حرکت کرده است. جهت هوایی معین شده دقیقا جهتی است که برای امور تجاری از آن خط هوایی مورد استفاده قرار می گرفت.

محل شلیک به هواپیمای مسافربری 655، تنگه هرمز بوده است، با توجه به قواعد دریا ها در محدوده آب های سرزمینی قرار می گیرد؛ بنابراین می توان گفت که شلیک به هواپیما در آب های آزاد نبوده و این نوع اقدام نظامیان آمریکایی نوعی تجاوز به آب های سرزمینی هم محسوب می شود. ورود به آب های حریم کشور ساحلی هم از جمله مواردی است که قواعد حقوق بین الملل را نقض می نماید. توضیح واقعه بدین صورت است که در ساعت 10:22 ناو جنگی وینسنس آمریکا که از یک مأموریت اسکورت برمی گشت و به حریم آب های ایران وارد شده بود، به دستور ناخدا ویلیام راجرز، فرمانده ناو وینسنس، 2موشک را به سوی پرواز 655 شلیک کرد. هواپیما از صفحه رادار های زمینی محو شده و در آب های خلیج فارس سقوط می نماید. با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دبی، پیگیر سرنوشت پرواز 655 شده، ولی آن ها هم اظهار بی اطلاعی کردند. بلافاصله پس از این واقعه، مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف -14 جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده اند.

پس از سقوط هواپیما هیچ یک از کشتی های آمریکایی در منطقه برای نجات جان مسافران پرواز 655 اقدامی انجام ندادند و 290 نفر انسان بی گناه در آب های خلیج فارس قتل عام می شوند.

در پیگیری های متعدد، نظامیان آمریکایی اظهار داشتند که هواپیمای مسافربری با یک جنگنده نظامی اشتباه گرفته شده و مورد شلیک موشک های امریکایی قرار گرفته است. این درحالی است که سیستم های پیشرفته راداری چنین اشتباهی را به صفر می رساند و مقصود آمریکایی ها را در حمله به غیر نظامیان بیشتر تأیید می نماید. اعطای نشان لیاقت از سوی رئیس جمهور آمریکا به ناخدای ناو جنگی وینسس در سال 1990 بر اطلاع از ماهیت غیر نظامی پرواز 655 به وسیله فرماندهان ناو وینسس صحه می گذارد و جنگ طلبی دولت آمریکا، آن هم با غیر نظامیان را تأیید می نماید و این خود بر نفرت ایرانیان از آنان می افزاید.

توجیه دیگر آمریکایی ها در شلیک به پرواز 655 به اعلام اخطار به هواپیمای مذکور بوده است و این در حالی است که هواپیمای مسافربری همچون جنگنده های نظامی فرکانس های لازم برای دریافت پیغام ها را نداشته و پیغامی دریافت نکرده است.

بلافاصله پس از وقوع این حادثه، دولت ایران موضوع را در شورای سازمان هواپیمایی کشوری بین المللی (ایکائو) مطرح نمود. نکته قابل توجه در این میان آن است که شورای ایکائو پیش از این در موقعیت هـای مشابه، اَعمال دولت هایی که اقدام به سرنگونی هواپیما های مسافربری دولت های عضو کرده بودند را محکوم کرده بود ولی در این مورد پیش از مراجعه ایران، شـورا هرگز اقدام به اتخاذ موضع ننمود.

اقدامات غیرقانونی و غیرحقوق بشری ایالات متحده آمریکا را در چند مورد می توان ذکر است:

1. تجاوز به حریم آب های داخلی و سرزمینی ایران

2. توسل به زور

3. نقض عهدنامه مودت بین دو کشور ایران و ایالات متحده آمریکا و

4. عدم رعایت حقوق عرفی در حقوق دریاها.

تمامی این موارد به نحوی اقدام غیرقانونی و غیرحقوق بشری دولت آمریکا را می تواند اثبات کند که البته دولت ایران این موارد را در لایحه ای به دیوان بین المللی دادگستری تقدیم نمود، اما با وجود کارشکنی های متعدد طرفین دعوای خود را بدون صدور رأی فاصل، سرانجام دادند.

مصادیق رسوایی اقدامات غیربشردوستانه آمریکا که با پرچم حقوق بشر حرکت می نمایند و خود را مهد حقوق بشر می دانند بسیار زیاد است که امروز 12تیر زنده نگاه داشتن یاد و خاطره مظلومان پرواز 655 می تواند حافظه تاریخی ایران سربلند را برای نابودی استکبار دنیای تقویت کند.