مانور ایران بیخ گوش آمریکایی ها؛ در حیاط خلوت واشنگتن چه می گذرد؟ - وبلاگ علیپور رحمتی

مهسا مژدهی: ایران بالاخره بنزین را به ونزوئلا رساند و نشان داد انزوایی که آمریکا برای تهران در نظر دارد، به این سادگی شدنی نیست. ایران پنج نفت کش را راهی ونزوئلا نموده تا به این کشور در تحریم که مدت هاست با مشکل انرژی دست و پنجه نرم می نماید، بنزین برساند. نفت کش های ایرانی مدت هاست در راهند تا با عبور از دریای کارائیب به سواحل ونزوئلا برسند و محموله خود را تحویل دهند و حالا این کشتی های کوچک، اماده لنگر اندازی در ساحل ونزوئلا هستند.

محموله بنزین های ایرانی فروردین ماه از بندر رجائی شهر و از راه کانال سوئز راهی کارائیب شد. گفته می گردد که ارزش این محموله ها 45 تا 50 میلیون دلار است. پیش از این شرکتروس نفت در ونزوئلا فعال بود و توزیع بنزین را برعهده داشت. اما این شرکت، مورد تحریم ایالات متحده نهاده شد و مجبور به خاتمه فعالیتش در ونزوئلا شد. با خروج روس نفت از این کشور، تحریم های آمریکا هم علیه این شرکت لغو شد.

نفت کش ها کجا لنگر انداختند؟

مقصد نفت کش های ایرانی حامل بنزین، پالایشگاه ال پالیتو است. نفتکش فورچون با پرچم ایران پیش از چهار نفت کش دیگر -فارست، پتونیا، فاکسون و کلاول- به خاتمهه نفتی ال پالیتو در نزدیکی بندر کابه یو در ایالت کارابوبو در شمال ونروئلا رسید. این پالایشگاه در غرب پایتخت، کاراکاس است. این پالایشگاه، اخیرا غیرقابل استفاده شده بود، اما حالا مدتی است که تعمیر شده و فراوری بنزین را از سر گرفته است. بنزین در ونزوئلا بسیار ارزان است. با توجه به شرایط مالی این کشور و تحریم های گسترده فراوری بنزین با مشکل رو به رو شده و مردم این کشور در مضیقه قرار داشتند. پالایشگاه ال پالیتو در یکی از مهم ترین بندرهای ونزوئلا قرار گرفته است. اقتصاد این بندر وابسته به صنعت نفت است.

پیش از این که نفت کش های ایرانی به بندر تاریخی ال پاپیتو که این روزها به خاطر تحریم و بیکاری در شرایط چندان خوبی به سر نمی برد، برسند، تصور می شد که نفت کش ها تنها حامل بنزین ارسالی از ایران باشند. اما طارق العیسامی وزیر نفت ونزوئلا بعد از رسیدن اولین محموله گفت، نخستین نفتکش ایرانی علاوه بر سوخت، تجهیزاتی برای فراوری و پالایش نفت نیز به ونزوئلا تحویل داده تا باعث افزایش پالایش و فراوری نفت در این کشور گردد. او در مراسم ورود تانکر به پالایشگاه ال پالیتو گفته که کشتی های ایرانی سوخت، مواد افزودنی، قطعات یدکی و سایر تجهیزات را برای افزایش ظرفیت پالایش و فراوری نفت به ما عرضه می نمایند.

نمایش قدرت با فرستادن نفت کش ها

مقامات ونزوئلا و در راس آنها مادورو تشکر خود را نسبت به اقدام ایران برای فرستادن محموله بنزین با 5 نفتکش، اعلام نموده اند. مادورو رئیس جمهور ونزوئلا در توئیتی نوشت:ایران متشکریم، تنها برادری ملت های آزاد است که ما را نجات خواهد داد.

این جمله مادورو کلید تمام اتفاقاتی است که در بیش از چهل روز گذشته، میان دو کشور افتاده است.ایران و ونزوئلا بیش از دو دهه است که روابط نزدیکی با هم دارند. اولین بار سفر چاوز به تهران در سال 1379، وقتی به تازگی در قدرت نهاده شده بود، روابط دو کشور گرم شد. این روابط در دهه هشتاد و اوایل دهه نود به اوج خود رسید و این روزها به همکاری های مفید دو طرفه تبدیل شده است. تهران و کاراکاس حالا تبدیل به نمادی علیه شر آمریکا شده اند. دو کشور در حالی به مبادلات با یکدیگر دست می زنند، که هر دو تحت شدیدترین تحریم های ایالات متحده قرار دارند. با این حال هر دو توانسته اند در مقابل چنین شرایطی بایستند.

اتحاد میان تهران و کاراکاس در اتفاقات اخیر به شدت مورد توجه نهاده شده است. این در حالیست که کشورهای اروپایی با وجود اینکه خواستار تجارت با ایران یا خرید نفت هستند، نمی توانند در مقابل اقدامات زورگویانه آمریکا بایستند. ناظران معتقدند صدور بنزین از ایران به ونزوئلا می تواند نمادی از همکاری های تنگاتنگ دو کشور در دیگر زمینه ها در آینده ای نزدیک باشد. ایالات متحده از این موضوع عصبانی است. به نظر مقامات آمریکایی دو کشور در حال تحریم که غرب رئیس جمهور یکی از آنها را به رسمیت نمی شناسد، بیخ گوش آمریکا در حال داد و ستد با یکدیگر هستند. این در حالیست که ایالات متحده نسبت به آمریکای جنوبی و دریای کارائیب، رفتاری قیم مآبانه دارد و این دیدگاه آمریکایی ها به کشورهای لاتین، پذیرش اتفاقات اخیر را سخت تر نموده است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند، ماجرای ارسال محموله بنزین به ونزوئلا، در حالی که ایران رادارهای نفت کش ها را روشن نموده بود،به معنای قدرت نمایی تهران در شرایطی است که ایالات متحده کوشش نموده تا راه فروش نفت ایران را تا حد ممکن سد کند. در چنین شرایطی مقامات آمریکایی سعی کردند تا با مطرح کردن موضوع پرداخت پول محموله با طلا، از سوی ونزوئلا موضوع را پیچیده نموده و صدای منتقدان به حکومت مادورو را در بیاورند. اما این سناریو چندان قوی نبود. بعد از مدتی بحث درگیری یا ضبط نفتکش های ایرانی مطرح شد. مقامات آمریکایی حاضر نشدند چنین فرضیه ای را رد یا قبول نمایند اما ایران به این کشور هشدار داد، در صورتی که اتفاقی برای کشتی های ایرانی در کارائیب بیفتد، پاسخ لازم را خواهد داد.

با وجود اینکه بسیاری تصور می کردند ایالات متحده دست به اقدامی علیه این تبادل بزند، مقامات آمریکایی واکنش ویژه ای به اتفاقات اخیر نشان ندادند. آنها البته هفته گذشته کوشش هایی را برای تمرکز نیروهای دریایی و هوایی خود در نزدیکی ونزوئلا انجام دادند که با واکنش تند روسیه رو به رو شد. اما در عمل این ماجرا تنها یک مانور باقی ماند و ایران پیروز ماجرای ارسال نفت به ونزوئلا شد.

ورود به ناحیه امن آمریکایی ها

دریای کارائیب و آمریکای لاتین از زمان خروج اسپانیایی ها از این مناطق، به عنوان حیاط خلوت آمریکایی ها شناخته شده است. این شرایط البته با وجود دولت های سوسیالیست در دهه های گذشته و نفوذ چپ ها در این کشورها همواره متزلزل بوده است. با این حال حضور نفتکش های ایرانی در این منطقه و در حقیقت در بیخ گوش آمریکایی ها، از سوی ناظران اقدامی شجاعانه توصیف می گردد.عدم واکنش ایالات متحده هم نشان داد که آنها در حال حاضر میل چندانی برای درگیری ندارند و ترجیح می دهند این حرکت ایران را نادیده بگیرند. به نظر کارشناسان هر اقدامی از سوی ترامپ در امریکای لاتین می تواند به ضرر او تمام گردد. در شرایطی که او متهم به کم کاری در خصوص کروناست و انتخابات هم نزدیک است، تمرکز کاخ سفید بر مساله ای مثل حضور نفتکش های ایرانی در آبهای نزدیک به ونزوئلا، در میان افکار عمومی آمریکا، در زمانی که کشور نیازمند تمرکز بیشتر بر روی کرونا و مسائل مالی ناشی از آن است، اضافه کاری محسوب خواهد شد.

بعضی معتقدند ایران به خوبی از چنین فرصتی برای به رخ کشیدن اقتدارش استفاده کرد تا نشان دهد حالا که در فراوری بنزین خودکفا شده، می تواند هر طور که بخواهد نفتکش های خود را راهی کشوری کند که زیرگوش آمریکاست و از این اتفاق سربلند بیرون آمده است.

23/ 312 310